Radyasyondan Korunma
Radyasyonun zararlı etkileri göz önünde bulundurulduğunda, net bir fayda sağlamayan hiçbir radyasyon uygulamasına izin verilmemelidir. Bu sebeple Tanısal ve tedavi amaçlı kullanımlarda da radyasyondan korunma sağlanmalıdır.
Radyasyonda korunmada ICRP(Uluslararası Radyasyondan Korunma Komisyonu) ve IAEA(Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu)’nın yayınladığı 3 temel ilke bulunmaktadır.
1.) Işınlanmanın zararlı sonuçları net fayda sağlamayan hiçbir Radyasyon Işını kullanılmamalı.
2.) Radyasyon Işını ışınlamanın kullanılması gereken yerde en düşük dozda alınması sağlanmalı
3.) Halk ve Radyasyon Işını çalışanlarının yasal doz sınırlamaları hiçbir durumda aşılamaz.
Sağlık kuruluşlarında bulunan Radyasyon ışınlama/görüntüleme bölümleri belirli bir sınırlandırma yapılarak kullanılmalıdır. Bu bölümlerde kurşunla koruma yapılmaktadır. Çünkü kurşun x ışınları geçirmemektedir.
Hastanelerde bulunan Radyasyon ışınlama/görüntüleme bölümlerinin çalışma izni, 2690 sayılı kanun gereği, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafından verilmektedir. Radyasyon ışınlama/görüntüleme yapıldığı odaların kurşun zırhlanmasına ilişkin mimari planlar üzerinden projeler hazırlanarak TAEK’e sunulmalı ve yapılacak denetimler sonrasında ruhsat alınarak çalışma başlanmalıdır.
Radyasyon görevlisi, görevi gereği radyasyon alanında (denetimli ve gözetimli alanlarda) çalışan, normal çalışma koşullarında halk(toplum) için verilen yıllık doz sınırı üzerinde (1 mSv/yıl) radyasyon dozuna maruz kalma olasılığı bulunan ve düzenli olarak aldıkları radyasyon dozu seviyesinin belirlenmesi gereken kişi olarak(röntgen teknikeri, radyoloji teknikeri, tıbbi görüntüleme teknikeri gibi unvanlara sahip) değerlendirilmektedir.
Toplum ve Radyasyon görevlilerinin yıllık üst doz sınırlarına bakılacak olursa,
Radyasyon görevlileri için
- Etkin doz ardışık 5 yılın ortalaması 20 mSv’i geçemez.
- Herhangi bir yılda ise 50 mSv’i geçemez.
- El ve ayak veya cilt için yıllık eşdeğer doz sınırı 500 mSv,
- Göz merceği için 150 mSv’dir. Cilt için en yüksek radyasyon dozuna maruz kalan 1 cm2’lik alanın eşdeğer dozu, diğer alanların aldığı doza bakılmaksızın ortalama cilt eşdeğer dozu olarak kabul edilir.
Toplum üyesi kişiler için
- Etkin doz yılda 1 mSv’i geçemez. (Özel durumlarda; ardışık beş yılın ortalaması 1 mSv olmak üzere yılda 5 mSv’e kadar izin verilir.)
- Cilt için yıllık eşdeğer doz sınırı 50 mSv,
- Göz merceği için 15 mSv’dir.